Là đất nước nổi tiếng với nền kinh tế tri thức, Nhật Bản là một trong những quốc gia phát triển với tỷ lệ mù chữ thực tế thấp nhất trên thế giới. Số học sinh theo học đại học, cao đẳng của Nhật Bản cũng cao hơn hẳn so với các quốc gia châu Âu và châu Á khác. Điều này đã đóng góp một phần không nhỏ tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển của kinh tế và xã hội Nhật Bản trong thời kỳ kinh tế hội nhập. Hệ thống giáo dục Nhật Bản được thiết lập sau Chiến tranh thế giới thứ hai, dựa trên nền tảng hệ thống giáo dục Mỹ.
Giới thiệu về hệ thống giáo dục Nhật Bản
Ở Nhật Bản, hệ thống giáo dục có nhiều đặc điểm khác với Việt Nam. Nếu ở Việt Nam chúng ta có 5 năm học cấp 1, 4 năm học cấp 2, 3 năm học cấp 3, và 4 năm đại học thì ở Nhật Bản học sinh lại phải trải qua 6 năm cấp 1, 3 năm cấp 2, 3 năm cấp 3 và 4 năm đại học. Nhật Bản cũng có nhiều loại trường học như ở Việt Nam, gồm:
- Mẫu giáo (1 – 3 năm)
- Tiểu học (6 năm, từ 6 – 12 tuổi)
- Trung học cơ sở (3 năm, từ 13 – 15 tuổi)
- Trung học phổ thông (3 năm)
- Cao đẳng (2 năm, học Khoa học 3 năm)
- Cao đẳng Kỹ thuật (từ 5 – 5.5 năm)
- Đại học ngắn hạn (2 năm)
- Đại học chính quy (4 năm)
- Trường dạy nghề (1 năm trở lên)
- Trường trung cấp (1 năm trở lên)
Trong hệ thống này, giáo dục bậc tiểu học và trung học cơ sở là bắt buộc, từ bậc trung học phổ thông không bắt buộc. Tỷ lệ học cấp 3 hiện nay của Nhật là gần 100%. Nhật Bản hiện đang có chủ trương phổ cập giáo dục bậc phổ thông trung học. Tỷ lệ học đại học của Nhật hiện chỉ đứng sau Mỹ (khoảng 50%).
Thời gian biểu học tập ở Nhật Bản
Một năm học ở Nhật kéo dài khoảng 240 ngày. Tuy nhiên, số ngày đi học thông thường ít hơn vì học sinh thường phải nghỉ hơn 20 ngày cho các lễ hội, kỳ nghỉ và các hoạt động khác.
Học sinh lớp một thường tan học sớm hơn vào buổi chiều, trong khi những học sinh lớn hơn ở lại trường muộn hơn. Học sinh chuẩn bị thi đại học thì sẽ phải tiếp tục học thêm tại các lớp học thêm.
Thời gian nhập học
- Hàng năm, các học viện Nhật ngữ sẽ có 4 đợt nhập học vào tháng 1, 4, 7 và 10
- Tất cả các kỳ nhập học sẽ kết thúc vào tháng 3 hàng năm. Trong tháng 4, du học sinh sẽ đăng ký học tiếp lên cao đẳng, đại học hoặc trường dạy nghề sau khi có kết quả từ học viện Nhật ngữ
- Rất nhiều trường của Nhật áp dụng chế độ semester (2 học kỳ), học kỳ đầu từ tháng 4 đến tháng 9, học kỳ sau từ tháng 10 đến tháng 3, cũng có trường áp dụng chế độ 3 học kỳ và chế độ quarter (4 học kỳ)
- Du học sinh cần nộp hồ sơ trước mỗi đợt nhập học, tối thiểu trước 5 tháng trước khi xuất cảnh
Chính sách đầu tư và khuyến khích giáo dục của Nhật Bản
Hiện nay Nhật Bản đang thực hiện các chính sách thu hút sinh viên nước ngoài đến học tập. Rất nhiều trường dự bị tiếng được mở ra nhằm đáp ứng nhu cầu học tập cho sinh viên nước ngoài. Tiêu biểu như trường Kurume, Koiwa, Ngoại ngữ Osaka…
Ngoài ra Chính phủ Nhật còn hỗ trợ cho lưu học sinh thông qua các chương trình học bổng như học bổng toàn phần, miễn học phí, hỗ trợ tiền thuê nhà, ăn ở…
Bên cạnh đó, Chính phủ Nhật Bản đang tiếp tục đầu tư cho giáo dục nhằm đưa Nhật Bản trở thành nước có hệ thống giáo dục phát triển nhất thế giới. Và tạo ra môi trường học tập lý tưởng nhất cho sinh viên Nhật và sinh viên nước ngoài.
